Satbara Utara: जमीन खरेदी करणे, हे अनेकदा आयुष्यभराची कमाई पणाला लावून केलेली एक मोठी गुंतवणूक असते. त्यामुळे जमिनीचा व्यवहार करताना आपण कोणतीही चूक करत नाही ना, याची खात्री करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. अनेकदा आपण जमिनीचे स्थान, तिची किंमत किंवा एजंटने दिलेल्या माहितीवर डोळे झाकून विश्वास ठेवतो आणि भविष्यात मोठ्या अडचणींना सामोरे जातो. यामागचे मुख्य कारण म्हणजे, सातबारा उताऱ्यावरील ‘शर्त’ आणि ‘धारण प्रकार’ या महत्त्वाच्या शब्दांकडे दुर्लक्ष करणे. जर या शब्दांचा उल्लेख सातबाऱ्यावर नसेल किंवा त्यांची योग्य माहिती नसेल, तर तुमची खरेदी केलेली जमीन सरकार जप्त करू शकते.
हे पण वाचा| राज्यात कांद्याला चांगला बाजार भाव! शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा; जाणून घ्या आहे कांदा दर…
सातबारा उतारा म्हणजे काय?
सातबारा उतारा हा जमिनीच्या मालकी हक्काचा एक महत्त्वाचा कायदेशीर दस्तऐवज आहे. यामध्ये जमिनीची मालकी कोणाकडे आहे, तिचा प्रकार काय आहे (शेती की बिगरशेती), त्यावर कोणाचे हक्क आहेत, सरकारकडून काही अटी आहेत का, अशा अनेक गोष्टींची सविस्तर माहिती असते. जर या उताऱ्यावरील माहिती चुकीची असेल किंवा खरी माहिती दडपली असेल, तर जमिनीचा व्यवहार रद्द होऊ शकतो आणि शासन ती जमीन जप्त करू शकते. Satbara Utara
हे पण वाचा| खरीप हंगामात संकटाची चाहूल: पंजाबराव डख यांचा अंदाज शेतकऱ्यांसाठी धोक्याची घंटा?
जमिनीचे प्रकार आणि त्यांचे नियम
महाराष्ट्रामध्ये जमिनीचे मुख्यत्वे तीन प्रकार आहेत:
- जुनी शर्तीची जमीन (वर्ग १): ही जमीन खासगी मालकीची असते. सातबारा उताऱ्यावर या जमिनीसाठी ‘खा’ असा उल्लेख असतो. अशा जमिनीच्या खरेदी-विक्रीसाठी कोणत्याही सरकारी परवानगीची गरज नसते. ही जमीन पूर्णपणे मालकाच्या अखत्यारीत असते.
- नवीन शर्तीची जमीन (वर्ग २): ही जमीन सरकारकडून लोकांना वतन, इनाम किंवा पुनर्वसन योजनेअंतर्गत दिली जाते. या जमिनीच्या सातबाऱ्यावर ‘शर्त लागू’ अशी स्पष्ट नोंद असते. ही जमीन खरेदी-विक्री करताना महसूल विभागाची पूर्वलिखित परवानगी घेणे बंधनकारक असते. परवानगीशिवाय केलेला कोणताही व्यवहार बेकायदेशीर ठरतो.
- शासकीय पट्टेदार जमीन: या जमिनीवर तुमची मालकी नसते, ती फक्त तुम्हाला वापरासाठी दिली जाते. अशा जमिनीचे खरेदी-विक्री व्यवहार अत्यंत कठीण अटींसह केले जातात. जर तुम्ही परवानगीशिवाय या जमिनीचा व्यवहार केला, तर सरकार ती जमीन जप्त करू शकते.
हे पण वाचा| लाडकी बहीण योजनेचा मे महिन्याचा हप्ता जमा, जूनचे ₹1500 कधी मिळणार? मोठी अपडेट आली समोर..
‘शर्त’ आणि ‘धारण प्रकार’ नसतील तर काय होते?
जर तुम्ही खरेदी करत असलेल्या जमिनीच्या सातबाऱ्यावर ‘शर्त’ किंवा ‘धारण प्रकार’ या बाबी स्पष्टपणे नमूद नसतील, किंवा तुम्ही त्याकडे दुर्लक्ष करून व्यवहार केला, तर तो व्यवहार बेकायदेशीर ठरतो. यामुळे: Satbara Utara
- तुमची जमीन खरेदी वैध मानली जात नाही.
- भविष्यात सरकारी कारवाई, जमीन जप्ती किंवा न्यायालयीन खटले उभे राहण्याची शक्यता असते.
- अशा जमिनीवर व्यवहार करताना शासनास बाजारमूल्याच्या टक्केवारीनुसार कर भरावा लागतो, ज्यामुळे तुमचे मोठे आर्थिक नुकसान होऊ शकते.
हे पण वाचा| पुढील 48 तासात महाराष्ट्रात मुसळधार पावसाची शक्यता: ‘या’ जिल्ह्यांना रेड अलर्ट जारी…
जमीन खरेदी करताना काय काळजी घ्याल?
तुमची आयुष्यभराची कमाई सुरक्षित ठेवण्यासाठी जमीन खरेदी करताना खालील गोष्टींची खात्री करून घ्या:
- सातबारा उतारा तपासणी: सातबारा उताऱ्यावर ‘शर्त’ आणि ‘धारण प्रकार’ स्पष्टपणे नमूद आहेत का, हे तपासा. जमीन कोणत्या प्रकारात मोडते, हे नीट समजून घ्या.
- शासकीय परवानग्या: जर जमिनीला सरकारी अटी लागू असतील, तर त्या पूर्ण केल्या आहेत का आणि त्यासाठी महसूल अधिकाऱ्याची लेखी परवानगी मिळाली आहे का, याची खात्री करा.
- विक्रेत्याची कागदपत्रे: विक्रेत्याकडे जमिनीशी संबंधित सर्व वैध कागदपत्रे, पावत्या आणि अधिकृत दस्तऐवज आहेत का, हे तपासा.
- कायदेशीर पडताळणी: कोणताही व्यवहार करण्यापूर्वी, अनुभवी आणि विश्वासार्ह वकिलामार्फत त्या जमिनीची कायदेशीर पडताळणी (लँड ड्यू डिलिजन्स) करून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
- शंकांचे निरसन: जमिनीबाबत कोणतीही शंका असल्यास, ती थेट तालुका तहसील कार्यालय, जिल्हा भूमी अभिलेख कार्यालय किंवा जिल्हा निबंधक कार्यालयात चौकशी करून दूर करा.
- ऑनलाइन माहिती: महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत संकेतस्थळ https://mahabhulekh.maharashtra.gov.in वर जाऊन सातबारा उताऱ्याची सविस्तर माहिती ऑनलाइन पाहता येते. याचा वापर करून तुम्ही स्वतः माहिती पडताळून पाहू शकता.
जमीन खरेदी हा एक मोठा निर्णय आहे. त्यामुळे पूर्ण माहिती घेतल्याशिवाय आणि सर्व कायदेशीर बाबींची खात्री केल्याशिवाय कोणताही व्यवहार करू नका. तुमची सावधगिरी तुम्हाला भविष्यातील मोठ्या संकटातून वाचवू शकते.
1 thought on “सातबाऱ्यावर ‘या’ शब्दांचा उल्लेख नसेल तर जमीन जप्त होऊ शकते! एकदा सर्व नियम जाणून घ्या..”