Maharashtra Rain Update | महाराष्ट्रात जुलै महिन्याच्या सुरुवातीलाच हवामानात थोडाफार बदल जाणवतोय. जरी संपूर्ण जुलैमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस होणार असल्याचा अंदाज भारतीय हवामान विभागानं व्यक्त केलाय, तरी ४ जुलैपासून पुढील १० ते १२ दिवस पावसाचा जोर काहीसा ओसरलेला राहणार आहे. म्हणजेच, दोन आठवड्यांसाठी पावसाला थोडाफार विश्रांती मिळणार आहे.Maharashtra Rain Update
हे पण वाचा | मान्सूनचं आगमन लवकरच; 16 वर्षांनी इतिहासाची पुनरावृत्ती, पहा हवामान खात्याचा नवीन अंदाज..
आता याचा सर्वात मोठा परिणाम कुणावर होणार? तर आपल्याच शेतकऱ्यावर.
जून महिन्यात पावसाच्या सुरुवातीसच अनेक भागांत दमदार पाऊस झाला. अनेक शेतकऱ्यांनी खरीप पिकांच्या पेरण्या वेळेत पूर्ण केल्या. पण आता पावसानेच काही दिवस विश्रांती घेतली, तर ही पिकं सुकून बसतील की काय, अशी भीती निर्माण झाली आहे. कारण, पेरणीनंतरच्या सुरुवातीच्या १५-२० दिवसांमध्ये पिकांना पुरेसं पाणी मिळणं अत्यंत गरजेचं असतं. पाणी न मिळालं तर अंकुर फुटणार कसा?
भारतीय हवामान खात्यानं काय सांगितलंय?
हवामान खात्याच्या अंदाजानुसार जुलै महिन्यात एकूण पावसाचं प्रमाण सरासरीपेक्षा जास्त राहील. पण हा पाऊस सगळीकडे एकसारखा आणि सतत पडेल का? याबाबत खात्रीनं सांगता येत नाही. काही भागांत तो जोरात पडेल, तर काही भागांत अगदी तुरळक. विशेषतः मराठवाडा, विदर्भ आणि मध्य महाराष्ट्र या भागांमध्ये पुढील काही दिवसांमध्ये पावसाची उणीव जाणवण्याची शक्यता आहे.
या पावसाच्या ओढीनं शेतकऱ्यांच्या मनात अस्वस्थता आहे. “पेरण्या केल्या, पण आता पाऊस नाही, तर पाणी कुठून आणायचं? विहिरीतही पाणी कमीच आहे!” असं म्हणत काही ठिकाणी शेतकरी हवालदिल झालेत.
पुण्यातील हवामानतज्ज्ञ कृष्णानंद होसाळीकर यांनी सांगितल्यानुसार, विदर्भात काही भागांत विजांच्या गडगडाटासह थोडाफार पाऊस होईल, पण तो पुरेसा नाही. दुसरीकडे, कोकण व घाटमाथ्यावर मात्र ६ जुलैपासून पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे त्या भागात नद्यांची पातळी वाढू शकते, काही ठिकाणी पूरपरिस्थितीही उद्भवू शकते.
म्हणजेच राज्यात कुठे अतिवृष्टी, तर कुठे पाण्याची टंचाई अशीच विसंगत परिस्थिती निर्माण होणार. आणि ही असमानता खरीप शेतीसाठी फारच घातक ठरू शकते.
शेती म्हणजे फक्त बी पेरणं नाही; ती वेळेवर उगवणं, वाढणं, आणि नंतर त्याचं रक्षण करणं हे सगळं हवामानावर अवलंबून असतं. एकदा का पाऊस ओसरला, आणि पुढचं पाणी वेळेवर मिळालं नाही, तर संपूर्ण मेहनत वाया जाऊ शकते.
हे पण वाचा | लाडक्या बहिणींना मिळणार आता 1 लाखापर्यंतचे बिनव्याजी कर्ज! जाणून घ्या कसा घ्यायचा लाभ..
जुलै महिना खरंतर खरीप हंगामाच्या दृष्टीनं फार महत्वाचा. जूनमध्ये देशभरात सरासरीच्या १०६ टक्के पावसाची नोंद झाली होती. पण ईशान्य व वायव्य भारतात कमी पाऊस झाला. महाराष्ट्रात मात्र बराचसा पाऊस झाला आणि त्यामुळे शेतकऱ्यांना पेरण्या करायला वेळ मिळाला. पण जुलैच्या या सुरुवातीच्या काळात पावसाने दगा दिला, तर काय?
हे सगळं लक्षात घेता, हवामान खात्यानं शेतकऱ्यांना सतर्क राहण्याचं आवाहन केलंय. पाऊस पुन्हा कधी सुरू होईल, किती होईल – हे लक्षात घेऊनच शेतीच्या पुढच्या टप्प्याचं नियोजन करावं लागणार आहे.
Disclaimer:
वरील लेख हवामान खात्याच्या अंदाजावर आधारित असून यामध्ये दिलेली माहिती ही उपलब्ध अहवालांनुसार सादर करण्यात आलेली आहे. हवामानातील बदल हे निसर्गाच्या अनपेक्षित घडामोडींवर अवलंबून असतात, त्यामुळे प्रत्यक्ष परिस्थिती अंदाजांपेक्षा वेगळी असू शकते. शेतकरी आणि वाचकांनी शेतीविषयक निर्णय घेताना अधिकृत हवामान खात्याच्या अद्ययावत सूचनांचा आणि स्थानिक प्रशासनाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा आधार घ्यावा. लेखक किंवा प्रकाशक या लेखातील कोणत्याही माहितीच्या आधारे झालेल्या नुकसानास जबाबदार राहणार नाही.