Samruddhi Highway : महाराष्ट्राच्या अधोरेखित प्रगतीचा चेहरा बनलेला नागपूर-मुंबई समृद्धी महामार्ग आता आणखी एक महत्त्वाचा टप्पा गाठणार आहे. राज्यातील आर्थिक, औद्योगिक आणि वाहतूकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचे स्थान असलेले वाढवण बंदर आता या महामार्गाशी थेट जोडले जाणार आहे. यामुळे महाराष्ट्राचा पश्चिम भाग, विशेषतः पालघर, ठाणे, नाशिक आणि मराठवाड्याचा काही भाग थेट विदर्भाशी एक तासात जोडला जाणार आहे. या प्रकल्पाची केवळ भौगोलिक महत्ता नाही, तर तो राज्याच्या अर्थव्यवस्थेसाठी एक क्रांतिकारी बदल घडवून आणणारा ठरणार आहे. Samruddhi Highway
राज्य शासनाच्या रस्ते विकास महामंडळाकडून (MSRDC) या प्रकल्पासाठी हालचाली सुरू झाल्या असून चारोटी ते इगतपुरी दरम्यान ८५.३८ किलोमीटर लांबीचा द्रुतगती महामार्ग बांधण्यात येणार आहे. हा महामार्ग समृद्धी मार्गाशी जोडला जाणार असून तो वाढवण बंदरापर्यंत पोहचणार आहे. सद्यस्थितीत वाढवण बंदर हे पालघर जिल्ह्यात समुद्रकिनारी वसलेले असून तिथपर्यंत थेट आणि जलद पोहोचण्यासाठी स्वतंत्र द्रुतगती महामार्गाची गरज होती. यामुळे केवळ वाहतूक वेळ कमी होणार नाही, तर बंदरात येणाऱ्या आणि जाणाऱ्या मालाच्या वहनाची गती वाढणार आहे.
वाढवण बंदर हा केंद्र शासनाचा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प आहे. हे भारतातील एकमेव नैसर्गिक खोल समुद्रकिनाऱ्यावरील बंदर असून इथं तब्बल २० मीटरपेक्षा अधिक खोल समुद्र आहे. त्यामुळे मोठ्या परिमाणाचे कंटेनर जहाजे सहजपणे थांबू शकतात आणि त्यांचं लोडिंग-अनलोडिंग देखील सुलभतेने करता येतं. अशा प्रकारच्या सुविधेमुळे भारताच्या पश्चिम किनाऱ्यावर एक बलाढ्य व्यापार केंद्र उभं राहत आहे. वाढवण बंदराचा उपयोग केवळ महाराष्ट्रापुरता मर्यादित राहणार नाही, तर तो गुजरात, मध्य प्रदेश, छत्तीसगडसह उत्तर भारतातल्या इतर राज्यांनाही व्यापारी दृष्टिकोनातून लाभ देणारा ठरणार आहे.
या सर्व पार्श्वभूमीवर जेव्हा समृद्धी महामार्ग आणि वाढवण बंदर यांचं थेट जाळं उभं राहतं, तेव्हा या दोन्ही प्रकल्पांची ताकद अनेकपटीने वाढते. औद्योगिक विकासासाठी आणि निर्यात-विकास धोरणासाठी बंदराची आणि महामार्गाची सुसंगत जोड आवश्यक असते. यामुळे औद्योगिक माल लवकर, कमी खर्चात आणि अधिक सुरक्षिततेने बंदरापर्यंत पोहोचवता येतो. विशेषतः नागपूर, अमरावती, अकोला, औरंगाबाद आणि नाशिक यांसारख्या जिल्ह्यांमध्ये असलेल्या मोठ्या उत्पादन केंद्रांना थेट समुद्रकिनारी जोड मिळणं म्हणजे व्यापाराला नवे दार उघडणं आहे.
या प्रस्तावित चारोटी-इगतपुरी मार्गासाठी सध्या विस्तृत प्रकल्प अहवाल तयार करण्याचं काम सुरू आहे. सोविल कन्सल्टन्सी फर्म या सल्लागार संस्थेला या कामाची जबाबदारी देण्यात आली असून लवकरच संपूर्ण आराखडा शासनासमोर ठेवण्यात येणार आहे. हा आराखडा पूर्ण झाल्यानंतर प्रत्यक्ष रस्त्याचं काम सुरू होईल. एकदा का हे काम मार्गी लागलं, की पालघर ते इगतपुरी दरम्यानचा सुमारे दोन-तीन तासांचा प्रवास फक्त एका तासात पूर्ण होईल, असा अंदाज आहे.
वाढवण बंदराचा संपूर्ण परिसर हा केवळ व्यापारापुरता मर्यादित न राहता पर्यटन आणि रोजगाराच्या नव्या संधीही निर्माण करणार आहे. बंदर परिसरात होणाऱ्या उभारणीमुळे स्थानिक नागरिकांना विविध प्रकारचे रोजगार उपलब्ध होतील. लोडिंग, शिपिंग, वेअरहाऊसिंग, वाहतूक, रस्ते दुरुस्ती, हॉटेलिंग, लॉजिस्टिक सेवा यासाठी मोठ्या प्रमाणावर कुशल आणि अकुशल मनुष्यबळाची गरज भासणार आहे. ही गरज स्थानिक तरुणांना नवीन संधी उपलब्ध करून देईल.
या महामार्गामुळे केवळ औद्योगिक फायदा होणार नाही, तर ग्रामीण भागातील लोकांनाही मोठा दिलासा मिळणार आहे. सध्याच्या मार्गांनी प्रवास करताना लागणारा वेळ, पेट्रोलचा खर्च आणि थकवा या सर्वांत मोठ्या प्रमाणावर घट होईल. गावे आणि शहरं एकमेकांशी अधिक जवळ येतील, शेतमालाची वाहतूक वेगात होईल, आणि शेतीपूरक व्यवसायांना नवी दिशा मिळेल.
समृद्धी महामार्ग आणि वाढवण बंदर जोडणारा हा प्रकल्प म्हणजे महाराष्ट्राच्या अर्थवाढीला मिळणारी नवी गती आहे. यामुळे केवळ शहरांचा विकास होणार नाही, तर ग्रामीण भागालाही विकासाच्या मुख्य प्रवाहाशी जोडले जाण्याची संधी मिळणार आहे. नागपूरपासून सुरु झालेला समृद्धी महामार्ग आता मुंबई, ठाणे, पालघरमार्गे थेट समुद्रकिनारी पोहचतोय, याचा अर्थ म्हणजे महाराष्ट्राच्या विकासाचा झपाटा आता अधिक वेगाने धावू लागणार आहे. केंद्र आणि राज्य सरकारच्या एकत्रित प्रयत्नांतून साकारत असलेल्या या प्रकल्पामुळे महाराष्ट्र देशाच्या नकाशावर औद्योगिक आणि व्यापारी महासत्ता म्हणून अधिक ठळकपणे उभा राहील, हे निश्चित.
बातमी लेखन : Krushinews24X7 Team
हे पण वाचा | मोठी खुशखबर! महिलांना मिळणार रेशन कार्ड वर मोफत साडी? कधी मिळणार